|
|
|
GS.TS Julio Aramberri – Ảnh: Gia Tiến |
|
|
|
Du khách nước ngoài ghé thăm phố cổ Hà Nội – Ảnh: Gia Tiến |
Thưa GS, mỗi khi nghe thấy từ Tây Ban Nha, tôi lập tức hình dung những chiếc váy sặc sỡ, tiếng nhạc và điệu nhảy vui vẻ flamenco, bờ biển đẹp, ánh mặt trời và tinh thần tươi vui lạc quan của người dân nơi đây. Nhưng lạ là tôi chưa từng đến đất nước của ông. Làm cách nào mà đất nước ông đã áp vào trí óc tôi những hình ảnh đó?
- (Cười) Hình ảnh của một quốc gia là vấn đề rất phức tạp, vì không chỉ phụ thuộc vào cách chúng ta muốn thể hiện với người khác, mà còn là cách người khác nhìn về chúng ta ra sao. Khi nói về lịch sử, đất nước nào cũng nhiều điều tuyệt vời và cả điều tồi tệ, đặc biệt với những nước lâu đời như Tây Ban Nha hay Việt Nam. Nhưng đôi khi đứng từ bên ngoài của một đất nước, người ta chỉ nhớ tới mặt tiêu cực mà thôi. Đây là điều rất khó thay đổi, và không thể chỉ thay đổi bằng những nỗ lực của bộ phận chịu trách nhiệm quảng bá du lịch. Tây Ban Nha ra khỏi cuộc nội chiến vào những năm 1940, hơn nửa triệu người chết. Nước tôi đẩy mạnh du lịch vào khoảng những năm 1960 và tập trung vào thị trường châu Âu.
Các ông đã bắt đầu như thế nào?
- Sau rất nhiều thăm dò ý kiến của khách hàng tại hai thị trường chính là Anh và Đức, chúng tôi nhận ra họ đến với Tây Ban Nha không phải vì những gì mà chúng tôi muốn quảng bá. Chúng tôi tưởng du khách đến với mình vì đất nước có lịch sử lâu đời, di sản văn hóa, lăng tẩm, phố cổ. Hóa ra không hề! Họ chẳng quan tâm mấy tới những điều đó vì rất nhiều nơi khác có những thứ đó. Vào những năm 1970 chúng tôi có khoảng 13 triệu du khách, những người phụ trách quảng bá du lịch Tây Ban Nha như tôi và các cộng sự đã phải bắt đầu thay đổi hình ảnh quảng bá về Tây Ban Nha, sau khi biết rằng phần lớn họ tới chúng tôi vì mặt trời, bãi biển và cát mịn. Thời tiết ở Anh và Đức thường âm u, người dân thường thắc mắc “mặt trời ở đâu”, chúng tôi đưa ra khẩu hiệu du lịch “Everything’s under the sun” (Mọi thứ đều tắm dưới ánh nắng mặt trời) để quyến rũ họ.
|
GS-TS Julio Aramberri là một trong những trưởng khoa đại học người nước ngoài hiếm hoi tại Việt Nam từ tháng 9-2009. Ông là giáo sư chuyên ngành du lịch tại khoa các môn học về dịch vụ thân thiện tại Đại học Drexxel, Philadelphia, Hoa Kỳ từ tháng 9-1999 tới tháng 8-2009. Từ năm 1987-1990, ông là tổng giám đốc của Turespana – cơ quan thuộc Chính phủ Tây Ban Nha phụ trách quảng bá toàn cầu về du lịch của nước này. Ông cũng từng là giám đốc Viện Nghiên cứu du lịch Tây Ban Nha (1983-1984) và các văn phòng du lịch của nước này tại Hà Lan và Mỹ. |
Vậy là các ông không quảng bá cái mình có mà quảng bá cái du khách cần và muốn?
- Đúng vậy. Chúng tôi quyết định không thể đầu tư rất nhiều tiền vào xây dựng một hình ảnh mới về du lịch Tây Ban Nha mà không biết chắc thành công hay không. Thay vào đó, chúng tôi nương theo những gì mà du khách thích thú. “Mặt trời, biển và cát” chính là thứ lôi kéo du khách ở hai thị trường chính. Sau đó, chúng tôi phát triển các sản phẩm thương mại khác, như gói du lịch giá cạnh tranh dành cho cả gia đình, rồi văn hóa ẩm thực, cuộc sống về đêm phong phú, bờ biển, cát trắng mịn màng. Tây Ban Nha trở thành một nơi tốt đẹp, vừa túi tiền, an toàn cho cả gia đình.
Khách không tới vì di sản, văn hóa, truyền thống của Tây Ban Nha – điều mà các ông rất tự hào. Khi đó các ông cảm thấy thế nào?
- Quả là chúng tôi không bán được thứ mà chúng tôi tự coi là có giá trị nhất. Thật sự với bất kỳ ai thì điều này hơi “đau” một chút. Nhưng đó là thực tế. Ai cũng nghĩ nước mình là nhất, văn hóa truyền thống của mình thật quý giá. Nhưng chúng ta phải hiểu người ta nhìn mình thế nào trong mắt họ. Đây là phần khó nhất vì những người khác không nhìn chúng ta theo cách mà chúng ta vẫn nhìn bản thân mình. Chúng ta không thể nói với khách hàng là: “Sao các ông ngốc thế! Tôi nghĩ ông phải mua cái này, cái kia vì tôi thấy nó hay hơn”. Mặt trời của thế giới trở thành mặt trời của Tây Ban Nha trong chiến dịch quảng bá du lịch, và đó là nền tảng để chúng tôi thực hiện những kế hoạch tiếp theo. Khi đưa du khách tới được nước mình rồi, chúng tôi mới dần đưa ra những chương trình văn hóa giải trí như âm nhạc, bảo tàng, nhà hát, nhà thờ, ẩm thực… để họ khám phá thêm. Có thể nói không quá rằng chúng tôi đã rất thành công trong việc quảng bá hình ảnh của mình thời gian đó và cả hiện nay. Hiện chúng tôi có khoảng 60 triệu du khách nước ngoài tới Tây Ban Nha mỗi năm, trong khi dân số khoảng 47 triệu người.
Là cố vấn và cả tham gia giảng dạy ở một số chương trình về du lịch tại Việt Nam, ông cho rằng đâu là vấn đề khiến chúng tôi loay hoay khi quảng bá du lịch?
- Tôi có thời gian làm việc với những người phụ trách quảng bá du lịch tại các tỉnh thành của Việt Nam. Vấn đề là địa phương nào ở Việt Nam cũng muốn trở thành điểm du lịch. Đây là điều không thể được, nhất là với đối tượng khách du lịch nước ngoài. Khi tới Việt Nam, tôi đi từ Hà Nội, Hạ Long, Huế, Đà Nẵng, TP.HCM trong 10 ngày. Bạn thấy khách nước ngoài thường không có nhiều thời gian, không thể ở lâu, ngay cả với những nơi rất đẹp như Nha Trang. Làm sao bạn có thể hi vọng khách quốc tế đến với thành phố của mình, mà bạn nghĩ là nơi tuyệt vời nhất, rồi tổ chức lễ hội rình rang quảng bá với họ nhưng chỉ có vài người biết tới? Địa phương nào cũng muốn có kế hoạch quảng bá du lịch riêng của mình và tốn rất nhiều tiền vào các kế hoạch quảng bá đó, in những cuốn sách quảng bá tốn tiền mà không dùng được vì không biết phát đi đâu! Cuốn nào cũng tập trung nói nơi này đẹp thế nào, nơi kia đẹp ra sao, nhưng lại thiếu thông tin về các hoạt động dành cho du khách. Quá bị phân tán.
Tôi nghĩ địa phương nào cũng muốn khẳng định mình nổi bật là điều tự nhiên…
- Nhưng chúng ta phải biết thị trường chính của mình, có thông tin đáng tin cậy về những gì khách hàng quan tâm. Dù nhiều người muốn tới Sa Pa, nhưng phần lớn khách phương Tây tới Việt Nam để xem những nơi nổi bật. Ví dụ Hà Nội, Huế, Hội An, TP.HCM, ĐBSCL. Tôi cho rằng các bạn chỉ cần đưa ra ba sản phẩm chính cho du lịch và tập trung quảng bá chúng.
Khẩu hiệu du lịch cũng đang là điều chúng tôi quan tâm. Chúng tôi vừa kết thúc chiến dịch quảng bá du lịch “Ấn tượng Việt Nam” (Impressive Vietnam) cuối tháng 1-2010…
- Có lẽ khẩu hiệu của các bạn bị ảnh hưởng quá nhiều từ khẩu hiệu du lịch của Thái Lan, Singapore, Ấn Độ (Amazing Thailand, Uniquely Singapore, Incredible India – NV). Hầu hết khẩu hiệu du lịch này đều giống nhau. Nhưng tôi cho rằng khẩu hiệu của Malaysia có lẽ thành công nhất. Malaysia – Truly Asia (Malaysia – châu Á đích thực) là khẩu hiệu quá thông minh và mang tính biểu tượng cao. Trước đây các bạn có khẩu hiệu “Vietnam – A destination for the millennium” (Việt Nam, điểm đến của thiên niên kỷ mới). Tôi thấy chẳng có nghĩa gì. Trong quảng cáo, bạn không bao giờ là một điểm đến, có thể bạn là điểm đến đẹp nhất, mà thiên niên kỷ là quãng thời gian quá dài cho đời người khách đến thăm…
Biểu tượng nào của Việt Nam khiến ông dễ nhận biết nhất?
- Tôi thấy các bạn có nón lá, áo dài, phở là ba thứ rất độc đáo, rất Việt Nam. Nói tới Việt Nam là nói tới ba thứ đó. Nhìn thấy ba thứ đó là biết ngay Việt Nam, cho dù thực tế không phải lúc nào du khách cũng thấy những điều này trên đường phố, cũng như không phải lúc nào bạn cũng thấy người ta chơi nhạc flamenco và mặc váy sặc sỡ ở Tây Ban Nha. Cái gì là đặc điểm của nước bạn, bạn phải tự quyết định, nhưng nó không thể là rất nhiều thứ. Bạn phải chọn lựa và ưu tiên. Theo lý thuyết thì: 1/ Biết thị trường khách hàng của mình; 2/ Quảng bá sản phẩm mà họ muốn mua; 3/ Sử dụng các biểu tượng thật dễ nhớ để ghi dấu ấn, dễ nhận biết và thể hiện trong bối cảnh Việt Nam hiện đại.
Theo ông, điều gì là mấu chốt trong phát triển du lịch?
- Đào tạo nhân sự. Du khách không chỉ thu thập hình ảnh đẹp của nước bạn, mà họ có ấn tượng tốt bởi những người họ tiếp xúc hằng ngày. Nhân viên, người dân chính là đại sứ của đất nước bạn. Nhiều người cho rằng phục vụ là việc làm không hay, không có gì là cao quý. Nhưng ví dụ như tôi đang dạy học chính là tôi đang phục vụ sinh viên của mình, tôi cung cấp dịch vụ cho họ. Không có gì là không tốt ở đây cả. Tôi có trách nhiệm phục vụ tốt nhất khả năng có thể. Các bạn cần đào tạo cho nhân viên hiểu những khác biệt về văn hóa trong thời toàn cầu hóa này. Họ cần có thói quen quan tâm tới khách hàng. Việc nói lời cảm ơn là chuyện thường xuyên thấy ở các nước khác, nhưng có thể ở nước bạn có gì đó khác biệt chăng? Nếu ai cũng cố gắng hoàn thành công việc tốt nhất với khả năng của mình, du khách sẽ có ấn tượng tốt về Việt Nam.
Xin cảm ơn ông.
Khổng Loan thực hiện
(theo dulich.tuoitre)