Nhân kỷ niệm 40 năm quan hệ Việt Nam-Nhật Bản và được sự cộng tác của Tập đoàn Truyền thông Nikkei, phóng viên TTXVN tại Nhật Bản đã có cuộc phỏng vấn riêng Chủ tịch Tập đoàn NIDEC, ông Shigenobu Nagamori, về chiến lược kinh doanh của NIDEC tại Việt Nam.

Là nhà sáng lập nên hãng môtơ tổng hợp số một thế giới, ông Nagamori, 69 tuổi, hiện nằm trong số ít những tỷ phú hàng đầu của Nhật Bản và được trang mạng của Tạp chí Forbes xếp thứ 23 trong danh sách 50 người giàu nhất Nhật Bản năm 2013.

Giới kinh doanh toàn cầu đánh giá cao khả năng nhạy bén trong kinh doanh của ông Nagamori, đặc biệt là một số thương vụ thâu tóm đình đám (M&A) của ông trước đây trong bối cảnh kinh tế Nhật gặp nhiều khó khăn do đồng yen tăng giá.

- Xin ông cho biết với mục tiêu trở thành hãng sản xuất môtơ hàng đầu thế giới, NIDEC hiện tại đang đề ra chiến lược kinh doanh nào? Và Việt Nam nằm ở đâu trong chiến lược này của Tập đoàn?

Chủ tịch Shigenobu: Tôi sáng lập nên NIDEC từ năm 1973. Trải qua 40 năm, công ty đã có bước trưởng thành vượt bậc. Doanh số của tập đoàn trong thời gian qua lên tới 8,8 tỷ USD. Sang năm, con số này có thể lên tới 10 tỷ USD. 

NIDEC hiện nay có nhà máy tại 33 quốc gia và khoảng 160.000 lao động. Chúng tôi sản xuất từ những loại môtơ cỡ nhỏ cho đến loại có kích thước vô cùng lớn và hiện là hãng sản xuất môtơ tổng hợp số 1 thế giới. 

Dự kiến đến năm 2030, chúng tôi sẽ có nhà máy tại hơn 75 quốc gia. NIDEC đã xuất hiện tại hầu hết các nước khu vực châu Á. Hiện chỉ còn có ba nước chúng tôi chưa đặt chân tới là Triều Tiên, Lào và Myanmar nhưng chúng tôi sẽ sớm có mặt tại Myanmar và Lào trong tương lai gần. 

Hoạt động sản xuất kinh doanh của NIDEC bao trùm hầu như toàn bộ khu vực châu Á. Chiến lược châu Á hiện giữ vai trò hết sức quan trọng trong chiến lược toàn cầu của chúng tôi bởi đây là khu vực sẽ có bước phát triển nhanh trong tương lai. Trước đây, khu vực này chỉ là công trường sản xuất thì nay lại thị trường tiêu thụ rất nhiều sản phẩm của NIDEC. 

NIDEC đã có mặt tại Việt Nam từ thập niên 1990. Trong thời điểm đó, nhiều công ty coi Trung Quốc là thị trường trọng điểm nhưng chúng tôi đã đầu tư vào Việt Nam nhanh hơn so với bất kỳ nơi nào.

Tính đến nay, NIDEC đã đầu tư khoảng hơn 600 triệu USD vào thị trường Việt Nam và đang đặt mục tiêu đầu tư khoảng 1 tỷ USD vào Việt Nam. Chiến lược đối với Việt Nam của chúng tôi là sẽ biến địa bàn này từ chỗ là nơi đặt các phân xưởng sản xuất hàng hóa đơn thuần thành một trung tâm nghiên cứu công nghệ hàng đầu khu vực. 

Chúng tôi sẽ có năm công ty con thuộc tập đoàn ở khu công nghệ cao của Việt Nam. Hiện tại, thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm nhưng chúng tôi cũng đang tiến ra Hà Nội. Tốc độ đầu tư sẽ tăng nhanh và trong tương lai vốn đầu tư của NIDEC rót vào Việt Nam sẽ vượt qua con số 1 tỷ USD.

Chủ tịch Shigenobu: Chiến lược của chúng tôi hoàn toàn khác biệt so với các doanh nghiệp khác. Nhiều công ty bước vào thị trường Việt Nam đều nghĩ rằng vì đất nước các bạn có giá nhân công rẻ nên có thể sản xuất được hàng hóa giá rẻ. Trong khi đó, chúng tôi lại xác định sẽ ở lại Việt Nam lâu dài ngay cả khi giá nhân công sau này tăng và giá trị đồng nội tệ tăng. 

Khi kinh tế Việt Nam phát triển thì đồng tiền Việt Nam cũng sẽ tăng giá trị cùng với sự phát triển của đất nước. Chúng tôi đặt ra chiến lược sản xuất kinh doanh tại Việt Nam với tầm nhìn 50-100 năm. 

NIDEC đặt chân vào thị trường Việt Nam với phương châm kinh doanh là sản xuất những sản phẩm thiết yếu cho các công ty Việt Nam trong tương lai. Không chỉ sản xuất những sản phẩm công nghệ thấp, chúng tôi sản xuất cả sản phẩm công nghệ cao cần thiết cho Việt Nam. Chúng tôi muốn cống hiến cho quá trình xây dựng đất nước Việt Nam trong 30-50 năm sau. 

Với tầm nhìn lâu dài, NIDEC sẽ không rời khỏi Việt Nam ngay cả khi giá nhân công tăng và giá đồng nội tệ mạnh lên, chúng tôi sẽ tiếp tục đặt nền móng kinh doanh và đào tạo nguồn nhân lực tại Việt Nam để chuẩn bị cho thời điểm Việt Nam trở thành thị trường tiêu thụ sản phẩm của NIDEC.

Thay vì chỉ quan tâm đến vấn đề phát triển nguồn nhân lực theo số đông, chúng tôi sẽ đầu tư mạnh, tuyển dụng lao động và mang đến Việt Nam kỹ thuật tiên tiến nhất, góp phần cho quá trình xây dựng đất nước.

Do cú sốc tài chính Lehman Brothers, chúng tôi đã tạm lùi kế hoạch đôi chút nhưng hiện nay thì NIDEC đang đẩy nhanh hoạt động đầu tư, từ nay tập đoàn sẽ thiết lập cơ chế hoạt động của một doanh nghiệp tổng hợp bao gồm không chỉ các nhà máy mà cả hoạt động nghiên cứu phát triển (R&D) và mạng lưới phân phối hàng hóa, phát triển nguồn nhân lực. Chúng tôi sẽ chuyển các công nghệ và sản phẩm thiết yếu sang Việt Nam. 

Hiện NIDEC đã chuyển khá nhiều bộ phận sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam, sắp tới là Thái Lan, Campuchia và Lào. NIDEC sẽ hình thành lên một mạng lưới ở Đông Nam Á mà ở đó Việt Nam sẽ đóng vai trò trung tâm. Quy mô sản xuất có thể sẽ vào khoảng 20.000-30.000 nhân công nhưng vì việc tuyển dụng số lượng lớn người như vậy ở Việt Nam không dễ nên chúng tôi đang tính việc xây dựng các nhà máy tự động hóa sử dụng robot, thay đổi phương thức sản xuất để trong trường hợp giá nhân công tăng thì vẫn duy trì được sức cạnh tranh. 

Ngoài ra, NIDEC cũng sẽ đưa người Việt Nam sang Nhật Bản đào tạo về công nghệ cao rồi trở lại làm việc tại các trung tâm R&D và phòng thí nghiệm. Với tầm nhìn 100 năm, chúng tôi quyết định tiến vào thị trường Việt Nam để xây dựng một doanh nghiệp hùng mạnh ở đây. Tôi cho rằng đây là quan điểm hoàn toàn khác với các doanh nghiệp nước ngoài hiện nay ở Việt Nam.

Chủ tịch Shigenobu: Việt Nam hiện nay chưa phải là một thị trường lớn. Trước tiên, chúng tôi sẽ xây dựng nhà máy ở Việt Nam, tuyển dụng thật nhiều lao động, đảm bảo cho họ một công ăn việc làm và thu nhập cao. Chúng tôi đang xây dựng các nhà máy mới ở vùng sâu vùng xa, phát triển mạng lưới khắp cả nước và góp phần vào tăng trưởng GDP ở Việt Nam.

Khi lương của người lao động tăng, thu nhập được cải thiện, họ sẽ mua xe, sắm đồ điện tử, mua máy ảnh, máy tính và các sản phẩm công nghệ. Điều này tạo thành một vòng tuần hoàn mà ở đó các sản phẩm của NIDEC cũng được tiêu thụ. Vì vậy, trước hết là vào thời điểm hiện nay, chúng tôi cần phải xây dựng thật nhiều nhà máy ở Việt Nam.

Chúng tôi dự đoán sự phát triển của Việt Nam trong vòng 10-20 năm tới để mang đến những sản phẩm và nhu cầu thiết yếu. Là một doanh nghiệp nên NIDEC cũng phải gia tăng lợi nhuận nhưng chúng tôi cần tiếp tục duy trì hoạt động kinh doanh ở Việt Nam tới 100 năm sau.

Việc trở thành một doanh nghiệp quan trọng đối với Việt Nam là vấn đề hệ trọng của chúng tôi. Chúng tôi không khai thác thị trường Việt Nam mà muốn NIDEC trở thành doanh nghiệp góp phần cho sự phát triển của Việt Nam. 

Vào thời điểm hiện nay, các lãnh đạo tại 10 công ty con trong tập đoàn NIDEC ở Việt Nam đều là người Nhật nhưng trong 10-20 năm tới, toàn bộ các chức danh giám đốc và phó giám đốc sẽ do người Việt Nam đảm nhiệm. Mục tiêu sau cùng của chúng tôi là người Nhật sẽ rút về nước và bản địa hóa các công ty của NIDEC ở Việt Nam.