Cách bãi rác Đá Mài không xa (xóm Hồng Thái, xã Tân Cương) – một bãi rác lớn nhất của TP.Thái Nguyên – có một nghĩa địa nhỏ nơi an nghỉ của 13 đứa trẻ xấu số mà người nhặt rác vô tình tìm thấy trong những ngày mưu sinh cực khổ của mình.

Những hài nhi xấu số lẫn trong rác thải

Việc tìm thấy hài nhi lẫn trong vô vàn những rác thải hôi thối không còn là chuyện lạ đối với những người quanh năm làm nghề nhặt rác ở đây. Anh Ngô Văn Quyền cùng nhóm của mình đã nhặt rác kiếm sống ở bãi rác này được gần chục năm, chứng kiến hầu hết những vụ nhặt được xác hài nhi ở nơi đây.

Nhìn những ngôi mộ bé xíu của những đứa trẻ yểu mệnh, anh Quyền nhớ lại hoàn cảnh thương tâm của một trong số những đứa trẻ này. Anh Quyền và anh Nguyễn Văn Sơn – Đội phó Đội vệ sinh số 5 – cứ nhắc đi nhắc lại như sợ chúng tôi không tin câu chuyện kinh hoàng, rằng, buổi sáng hôm ông Văn cuốc phải thi hài của đứa bé ấy, có rất đông công nhân và những người đến nhặt rác chứng kiến.

Không ai cầm được nước mắt và bàng hoàng trước cái chết tức tưởi, vô tội, đáng thương tột độ của bé trai ấy. Trong giây phút chưa định thần lại được, ông Văn vứt cào, cuống cuồng bỏ chạy, gọi với lại chỗ anh Quyền: Mày ơi, tao cuốc phải cái gì lùng nhùng ấy. 

Biết là có sự chẳng lành, anh Quyền hô mấy người nhặt rác gần đó chạy lại, cái bọc đen lồ lộ ra một bàn chân bé xíu. Mặt hằm hằm tức giận và rầu rĩ, anh Sơn kể: “Nó to lắm, phải tầm 4 cân đổ ngược, tóc đen nhánh, trắng trẻo, xinh trai vô cùng. Kẻ nào đó đã nhẫn tâm giết chết nó. Một vết đâm trúng tim, hai vết cắt ở hai bên cổ. Đúng là sát nhân!”.

Anh Quyền rùng mình nói thêm vào: “Anh nhớ không, chính tay em đã cầm vào phần cổ của nó, kéo nó ra khỏi cái ống quần đen chật chội, đất cát lấm lem, kiến bu đầy người nó. Em phải đổ rượu và nước thơm vào tắm cho cháu nó”.

Lúc đó, tất cả những người có mặt đều lạnh đi, chân tay run lên căm phẫn. Phần vì đau xót cho đứa bé tội nghiệp, phần vì tuyệt vọng trước cảnh tình người đã vỡ vụn, con người đã nhẫn tâm xuống tay tàn nhẫn, quyết ruồng rẫy hòn máu đỏ của mình ở nơi bãi rác thối tha này.

Theo ông Phạm Xuân Sơn, Đội phó Đội vệ sinh số 5, đa số các thi hài trẻ sơ sinh nhặt được trong bãi rác đều còn nguyên vẹn chân tay, tuy có một số vết thương do ngoại lực tác động… Trong số 13 hài nhi xấu số ở nghĩa trang có 4 bé gái.

Bà Phạm Thị Thủy (SN 1962), công nhân làm trong khu bãi rác Đá Mài nhớ lại lần phát hiện xác hài nhi của mình. Bà Thủy kể, hôm đó vợ chồng bà và anh chị em trong tổ phân loại rác đến bãi rác thải để làm việc, khoảng 9h, chồng bà cào trong đống rác thì thấy một thi hài trẻ sơ sinh được quấn trong một chiếc quần lăn ra, chồng bà hốt hoảng bỏ chạy và gọi mọi người.

Khi đó, mặt mũi chồng bà tái xanh, nói không thành tiếng, mọi người thấy vậy nhào tới hỏi han. Chồng bà nói là tìm thấy một thi thể bé trai, thế nhưng mọi người rảo quanh tìm kiếm thì không thấy, đến khi chồng bà ấy bình tâm và quay trở lại tìm thì thi hài cháu nhỏ nằm ngay chân đống rác, trước mặt mọi người. Chính bà Thủy là người tắm rửa, mặc quần áo cho  cháu bé để đi chôn.

Những người nhặt rác, họ cứ nghĩ cuộc đời mình rẻ rúng và đau khổ nhất rồi, không ngờ, trong suốt cuộc đời làm cái nghề cực nhọc kiếm sống này, họ lại bắt gặp những hoàn cảnh đáng thương tâm và đau lòng như thế. Nước mắt ứa ra, khuôn mặt khắc khổ của họ như sầu đi, tủi hơn.

Những câu chuyện đồn thổi

Có lẽ, chính vì chứng kiến cái chết tàn khốc của bé trai này mà nhiều người ở bãi rác Đá Mài này bị ám ảnh mạnh mẽ, họ truyền tai nhau những câu chuyện nhuốm màu sắc huyễn hoặc.

Bà Phạm Thị Th – người tắm rửa và mặc quần áo liệm cho xác bé trai – cho biết, trước đây, khu vực nghĩa trang của 13 hài nhi vô danh rậm rạp, xung quanh cây cối um tùm. Năm 2010, bà và chồng lên khu đất lưng chừng núi – nơi xây dựng nghĩa trang của các trẻ vô danh – phát cây cối và ám ảnh về chuyện một cháu bé trai thường hiện lên trong mơ và đòi đặt tên. 

Bà đặt cho nó là Vô Văn Thừa, và kể từ đó thằng bé không bao giờ hiện lên trong mơ nữa. Và cũng kể từ đó, trên mộ của bé trai này, người ta lấy cây vạch lên trên bề mặt xi măng mấy chữ “Vô V Thừa”. Những dòng chữ còn sót bị thời gian phai dấu, nắng mưa mỗi ngày làm mờ đi. Cái tên thể hiện cả một bi kịch cuộc đời của đứa bé bị ruồng bỏ, như một sự thừa thãi, rẻ rúm của cuộc đời, khiến ai trông thấy cũng không khỏi đau lòng.

Anh Ngô Văn Quyền nhớ lại có một lần, như thường lệ, vợ chồng anh và những công nhân khác vẫn vào bãi rác làm việc. Khi chiếc xe vệ sinh của công ty vừa lăn bánh rời khỏi bãi rác thì anh phát hiện có một bao tải khá lớn buộc chặt miệng túi.

Nghĩ rằng bên trong sẽ có nhiều nylon và sắt vụn, anh chạy tới tháo miệng túi. Hai vợ chồng anh bàng hoàng khi phát hiện một túi nylonmàu đen lẫn vào các túi rác khác, bên trong là xác một đứa trẻ sơ sinh vẫn còn nguyên cuống rốn, bị kiến bu kín, đất cát, nước bẩn lem luốc. 

Anh Quyền vội vàng báo cho Đội vệ sinh số 5, sau đó cùng hô hoán những người nhặt rác đến giúp để tắm rửa rồi chôn cất hài nhi xấu số. Lần nào chứng kiến cảnh tượng đau lòng ấy, vợ chồng anh Quyền cũng nhiều đêm mất ăn mất ngủ, đau xót như chính mình gặp phải một mất mát lớn. Anh tâm sự: “Tôi không thể hiểu được tại sao họ lại nhẫn tâm bỏ những đứa trẻ ấy, thật ngang trái thay là trên đời này có biết bao nhiêu người khao khát một mụn con…”.

Nghĩa trang trong bãi rác

Thế rồi, chính những người nhặt rác nghèo khó lại có ý tưởng xây dựng nơi an nghỉ đàng hoàng cho các bé. Họ gom góp, lần hồi xây dựng “nghĩa trang” cho các hài nhi tội nghiệp. Gọi là nghĩa trang thì to tát quá, nhưng 13 ngôi mộ hài nhi bé bỏng nằm chon von trên sườn núi dốc thoai thoải, cách khu 1 của bãi rác hơn chục mét.

Chính anh Ngô Văn Quyền là người đứng ra lo liệu xây cất mộ phần, rồi quy hoạch lại với một vòng tường bao quanh, cao khoảng 40cm, các ngôi mộ được đặt theo hàng gần nhau. Ở giữa nghĩa trang có một ban thờ nhỏ với một tấm bia được ghi dòng chữ “Nơi an nghỉ những hài nhi vô danh – ngày quy tập: 6.12.2012 (tức 23.10 Nhâm Thìn)”. 

Nghĩa trang nhỏ nằm lọt thỏm trên lưng núi, bên dưới là các bãi rác lớn nhỏ, chuẩn bị được chôn lấp. Nếu không có những người nhặt rác, chắc chắn, các em bé tội nghiệp này đã nằm lẫn với rác thải ở dưới đất sâu. Không chỉ ngày rằm, mùng một hay lễ tết, mà cả ngày thường, cũng có những người nhặt rác lên nghĩa trang hương khói cho các bé.

Họ bảo: Dù các bé không được làm người, thì chúng tôi cũng làm đầy đủ các thủ tục cả bên đạo và bên đời cho các bé. Chỉ mong chúng sớm được siêu thoát hay được lên thiên đường, sống sung sướng hơn.

Ngày trước, vì khó khăn, nghèo đói, những người nhặt rác không không mua được quan tài, vải liệm, mà họ chỉ tắm rửa sạch sẽ cho xác hài nhi, lấy quần áo cũ của mình bao bọc cho đứa bé, lấy đá núi kè xung quanh làm mộ rồi đặt bé nằm vào trong lòng mẹ núi thôi. Họ cũng không quên tìm một hòn đá lớn đặt lên mộ làm dấu để ngôi mộ không bị thất lạc.

Từ năm 2012, được sự giúp đỡ của Công ty môi trường đô thị và sự quyên góp của những người công nhân, họ đã cải táng, xây dựng mộ phần đàng hoàng cho các bé rồi quy hoạch thành một nghĩa địa nhỏ với những nấm mồ be bé. Những trường hợp xác hài nhi nhặt được gần đây đều được những người nhặt rác tắm rửa cẩn thận, rồi họ quyên góp mua vải làm quần áo, đóng quan tài và khâm liệm.