Tác giả Stephen Totilo vừa có bài viết trên Kotaku.com, trang web uy tín bậc nhất đối với giới phát triển game, về hiện tượng Flappy Bird và tác giả của nó, Nguyễn Hà Đông.

“Người ta thường thích những thứ không hoàn thiện,” Nguyễn Hà Đông, người sáng tạo nên trò chơi Flappy Bird đang được ưa chuộng tới mức độ kinh ngạc, được yêu, bị ghét và giờ đây quá nổi tiếng, nói đùa như thế trên Twitter hồi tháng 3 năm ngoái, rất lâu trước khi mọi người nghe nói đến hoặc chơi trò chơi của anh. Anh nói như vậy để nhấn mạnh lý do tại sao anh thấy hoàn toàn ổn khi tung ra một video game mà trong đó vẫn còn lỗi. “Mọi người cần cái gì đó để họ nêu ý kiến như là một phản hồi mang tính xây dựng”.

Nguyễn Hà Đông đã nhận được vô số phản hồi trong vòng vài tuần qua về Flappy Bird, trò chơi khó đến phát điên của anh về việc điều khiển một chú chim màu vàng bay qua những cái cột dựng đứng màu xanh. Một số phản hồi thì tích cực, một số khác thì thô bạo, một số ý kiến là của những người chơi game thấy hài lòng, một số khác là của những người thấy tức giận. Một số ý kiến đến từ giới báo chí, trong đó có cả một bài không lấy làm hay ho của Kotaku. Tôi sẽ nói đến chuyện đó sau, nhưng trước hết xin tập trung vào hành trình của Hà Đông.

Có một lúc vào đầu năm nay, chàng trai đến từ Hà Nội vui vẻ retweet rất nhiều ý kiến phản hồi mà anh nhận được. Dường như anh cảm thấy thích thú với trò đùa của chính mình, rằng trò chơi miễn phí này quá khó tới mức nó khiến không ít người chơi lao đầu vào tường.

“Thân gửi người sáng tạo nên Flappy Bird,” một người viết cho Đông trên Twitter hồi cuối tháng 1 khi trò chơi bất ngờ phi lên vị trí dẫn đầu bảng xếp hạng iTunes, “Tôi ghét anh. Chui xuống lỗ mà chết đi.”

“Xin lỗi nhưng tôi sẽ không làm thế đâu ,” anh đáp lại.

“Tao ghét mày và tao ghét cái trò chơi chó chết của mày!” một người khác viết, cũng vào khoảng thời gian này. “Ý tao là tao chỉ vướng một sợ lông trên cái ống là lăn ra chết! Chả có tính thực tế gì cả?!?”.

“Xin đừng trông mong tính thực tế trong các trò chơi,” Đông đáp, “Ngoài ra, tôi nghĩ rằng trò chơi của tôi không dành cho tất cả mọi người”.

“Là người tạo ra chú chim đập cánh này,” một người viết, “anh có thể giúp tôi chiến thắng được không?”.

“Không, tôi không thể,” anh đáp lời. “Nó chỉ là một trò chơi. Bạn hãy tự chăm sóc bản thân mình trước hết. Tôi không tạo ra trò chơi để hủy hoại cuộc sống của mọi người.”

Vài ngày sau, một người đặt câu hỏi: “Mỗi ngày anh nhận được bao nhiêu lời dọa giết?”

“Vài trăm,” anh trả lời.

Kể từ cuối tháng 1/2014, Nguyễn Hà Đông trả lời hàng chục người chơi game ngày này qua ngày khác, xử lý lỗi, giải thích cơ chế đoạt huy chương của trò chơi, cười vui khi nhận được những dòng Tweet tức giận hoặc móc máy gửi cho anh, dường như anh chế ngự được thành công của mình trong một bước tiến dài.

Ấy vậy mà cuối tuần vừa qua, khi thành công của Flappy Bird trở nên càng lớn hơn, Hà Đông đã gỡ bỏ khỏi các cửa hàng iOS và Android.

“Tôi không thể chịu đựng điều này thêm nữa,” anh viết trên Twitter.

Vẫn chưa rõ “điều này” là gì. Có thể nó đơn giản là sự chú ý quá lớn mà anh cảm thấy áp lực khi phải đáp lại. Có thể đó là sự săm soi anh nhận được từ những kẻ hoài nghi về việc anh tạo ra Flappy Bird và những game khác, được tung ra vào tháng 5/2013, rồi bỗng nhiên được ưa thích vô cùng. Có thể đó là sự công kích nhắm vào anh do phong cách mỹ thuật của trò chơi mà một bài viết nặng nề trên chính trang web của tôi cũng góp phần khi nói Flappy Bird “thuổng” từ trò Super Mario. Có thể vì bất kỳ lý do nào nhưng có thể cũng chẳng phải bất kỳ lý do nào như nêu trên. (Trước đó Nguyễn Hà Đông đã từ chối trả lời phỏng vấn và tôi không thể liên lạc khi viết bài này).

Tôi không thể rũ bỏ ý nghĩ rằng đây là một câu chuyện buồn. Đây là câu chuyện về một nhà lập trình, có trò chơi trở nên nổi tiếng theo cái cách mà không ai tưởng tượng nổi và được rất rất nhiều người chơi game yêu thích bất chấp – hoặc có thể chính vì – những lưỡi dao sắc và dường như đã trở nên bực bội vì thành công của trò chơi này.

Vậy điều gì đã làm nên trò chơi này cũng như mọi hệ lụy của nó?

Tôi phải làm rõ vài điều:

Trước hết, một số người cho rằng Flappy Bird là một trò chơi kinh khủng; một số khác nghĩ nó thật tuyệt vời. Một số đánh giá rằng nó được tạo ra một cách quá kém cỏi trong khi những người khác lại cho đây là một trò chơi được thiết kế vô cùng tinh xảo để có thể chơi nhanh, đầy thách thức và có thể chơi lại nhanh chóng – đúng kiểu trò chơi mà nhiều người tìm kiếm, giải trí tốt mà không đòi hỏi nhiều nỗ lực và cũng không gây nên nỗi thống khổ nào.

Tôi thì muốn tìm đến câu trả lời chung nhất. Nếu số đông thích một cái gì đó thì tôi cho rằng nó phải có cái hay, kể cả khi tôi không thích. Có thể tôi khó chịu với những trò chơi khó nhằn (và thậm chí có thể cả những trò dễ!), nhưng tôi có thể ca ngợi một trò chơi cho những kẻ khổ dâm và tôi phải khẳng định rằng Flappy Bird đáp ứng được sự thèm thuồng đó. Nếu người ta yêu thích một trò chơi — dù đó là Flappy Bird, Angry Birds hay Call of Duty — thì tôi tin rằng có thứ gì đó tuyệt vời nên người ta mới yêu. Vì vậy hay tính cả tôi trong số những người cho rằng Flappy Bird là một thứ tuyệt vời.

Nhà thiết kế game Bennet Foddy — người đã tạo ra những trò chơi khó tuyệt vời, trong đó có cả QWOP— đánh giá trò chơi của Nguyễn Hà Đông là “đã loại bỏ được mọi sự phức tạp không đáng có để tập trung vào một cơ chế vô cùng đơn giản.” Việc gõ vào màn hình để một chú chim bay qua những khoảng cách hẹp ở những độ cao khác nhau tạo ra sự mê hoặc. Nói chung, đa số người chơi không thể đi xa lắm, nhưng họ không cưỡng lại được việc cứ chơi đi chơi lại, và đó chính là điều khiến trò chơi trói chặt họ.

Thứ hai, dù thế nào thì Flappy Bird đã trở thành chủ đề gây tranh cãi. Tuần trước, các đồng nghiệp và bản thân tôi chú ý thấy một số người bàn thảo trên Twitter về việc trò chơi này cũng một số game khác của Nguyễn Hà Đông bỗng nhiên trở nên được ưa chuộng. Có người nói rằng có thể Đông đã dùng thủ thuật bots — tức là các chương trình máy tính để tự động download liên tục và/hoặc tự động tạo ra các bình luận về trò chơi để được nâng vị trí trên bảng xếp hạng. Chúng tôi cũng tò mò, nhưng chẳng thấy ai đưa ra được chứng cứ nào nên cũng không quan tâm đến chuyện đó nữa. Rồi chúng tôi thấy nhiều bài viết trên các blog nói rằng họ chắc chắn Nguyễn Hà Đông không hề dùng bots.

Đương nhiên là Đông phủ nhận. Khi được một phóng viên hỏi vào ngày 6/2 trên Twitter về những cáo giác rằng thống kê tải của Flappy Bird có vẻ bị giả mạo, anh đáp, “Có hề gì đâu? Anh có nghĩ thế không? Nếu tôi làm sai thì làm sao Apple để cho nó sống suốt nhiều tháng?” Anh cũng nói với phóng viên đó rằng “thành công của trò chơi thực sự đã bị đánh giá quá mức” và cho biết thêm rằng anh đã từ chối trả lời các câu hỏi và muốn giới truyền thông để cho anh được yên.

Giả sử có một kịch bản tồi tệ nhất là Nguyễn Hà Đông thực sự tìm ra cách để lừa hệ thống xếp hạng của các gian hàng ứng dụng — tôi thì không tin điều này vì chẳng có chứng cứ nào — và kết quả cuối cùng là trò chơi của anh vẫn được người chơi toàn thế giới ưa thích. Dù thành công của anh có phải là tự nhiên hay được giúp sức thì nó cũng xứng đáng bởi trò chơi mà anh tạo ra đã cộng hưởng với mọi người. Anh ấy đã tạo ra được sản phẩm ăn khách. Anh ấy đã tìm thấy được một số lượng công chúng yêu thích trò chơi của mình.

Nguyễn Hà Đông cũng nhận nhiều ý kiến tiêu cực với phần mỹ thuật của trò chơi. Kotaku cũng có một bài viết về vấn đề này mà tôi cảm thấy không thỏa đáng. Và tôi nghĩ chúng tôi nợ Nguyễn Hà Đông một lời xin lỗi. Tôi xin nói rõ ngay…