Và nhất là đối với lúa gạo, thì cho tới giờ, các giống lai theo qui cách thông thường cũng đã đủ phục vụ cho nông nghiệp rồi, không cần phải dùng giống GM. Một số nhà khoa học chạy hùa theo Monsanto (và nhận kinh phí của USAID) để làm ra giống lúa GM có chứa vitamin A cao thì đã ohí công và thời giờ mà sản phẩm thì sẽ không ai dùng, chỉ thỏa mãn ý đồ của Monsanto là “Công ty tôi cũng giúp dân nghèo, cho nguồn gene không lấy tiền”. Họ bị đả kích quá nhiều vì mánh lới bán giống kèm với thuốc diệt cỏ Roundup để làm giàu, nên muốn tỏ ra có long nhân đạo cho người nghèo nhưng không đạt được ý đồ đó được, vì giống lúa GM có nhiều Vitamin A chắc chắn không người dân nghèo nào sử dụng được vì nó cần phải có nước tưới và phân bón đầy đủ trong khi nông dân nghèo phần lớn đang canh tác tại các vùng xa xôi, vùng cao . . . không có thủy lợi, không có phân bón gì cả.

Tuy nhiên, một số giống khác có tính chống chịu sâu bệnh, như giống bông vải GM mà hiện nay Mỹ, Ấn độ và Trung quốc trồng rất nhiều để tránh sử dụng hàng trăm ngàn lít thuốc trừ sâu bệnh hại bông vải hàng năm, thì rõ rang là một cứu tinh của nông dân và môi trường sống. Và nếu Monsanto hoặc Syngenta có những gene chịu hạn (drought resistant gene) để cho chuyển gene một số giống lúa năng suất cao thì họa may ta mới có được giống lúa chịu hạn, năng suất cao để cung cấp cho nông dân nghèo thì tôi sẽ chấp nhận và hoan nghênh giống GM này. Vì lẽ chính: đến giờ phương pháp lai tạo theo qui ước thông thường chưa tìm ra những gene như vậy để lai tại, cho nên nông dân nghèo vùng cao vẫn còn trách móc các nhà khoa học chưa giúp gì cho họ cả.

Nói tóm lại, các giống GM cho đến giờ chưa thấy biểu hiện có hại cho ai cả, chưa ai chứng minh được điều đó, mặc dù người ta vẫn nghĩ là nó không chắc chắn an toàn. Cũng như đi máy bay, không ai chắc chắn máy bay không bao giờ bị trục trặc, không chắc xe chạy không bao giờ bị đụng . . . nhưng nếu phải đi bộ, không dùng máy bay, không dùng xe ôtô thì biết chừng nào đến trong thời đại khoa học ngày nay. Do đó tùy trường hợp mà chúng ta phán đoán nên hay không nên dùng giống GM. Ở Việt Nam chúng ta, khi lao động còn tương đối nhiều, sử dụng các giống bắp, đậu nành, lúa thông thường là được rồi, không nhất thiết phải dùng giống GM. Nhưng nếu trong sinh thái khó khăn (như khô hạn) thì ta có thể dùng giống GM nào có khả năng sống tốt trong điều kiện đó.

GS. Võ Tòng Xuân