Thưa ông, nếu kể về loại cây “mùa đông rụng lá, nhìn rất xấu” không “cho bóng mát và xanh quanh năm” thì Hà Nội không chỉ có bàng mà còn rất nhiều loại khác như cây sưa, phượng vĩ, lộc vừng, bằng lăng, cây cơm nguội, liễu rủ,v.v…Vậy, những loại cây mang lại vẻ đẹp quyến rũ cho Hà Nội này hẳn cũng nên thay thế một cách có “quy củ” hoặc không nên trồng nữa sao? Cây ở Hà Nội rụng lá vào cuối thu sang đông. Đây là khoảng thời gian Hà Nội không còn nắng, nhu cầu bóng mát đâu phải chuyện bức xúc? Tại sao dứt khoát phải thay thế hoặc trồng mới bằng loại cây “cho bóng mát và xanh quanh năm”? Vả lại, từ lúc”cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ”(*) cho đến khi chúng trút lá ngủ đông, chỉ còn thân cành khẳng khiu, đứng âm thầm như sắp lụi tàn trong màn sương lạnh giá của cái rét Hà Nội cũng có vẻ đẹp và cảm xúc riêng của nó, sao lại “nhìn rất xấu” được? Ông chưa từng thấy vẻ đẹp của những “cây bàng mồ côi mùa đông” (*), những phượng vĩ, lộc vừng, liễu rủ ven hồ…mùa trút lá vàng đã đi vào thơ ca, nhạc họa, nhiếp ảnh và cảm xúc của người Hà Nội, du khách bốn phương thế nào sao?

Cây rụng lá mùa đông, sang xuân bỗng tưng bừng chồi non lộc biếc, thành phố cây xanh như được khoác một tấm áo mới non tơ, mơn mởn, đầy sức sống, không phải là nét đẹp từng có và mãi mãi cần có của Hà Nội hay sao? Nếu Hà Nội thay thế, hoặc trồng mới toàn bộ bằng loại cây “cho bóng mát và xanh quanh năm” như đề xuất của ông, khi ấy, Hà Nội sẽ không còn mùa thu, không còn mùa xuân của thiên nhiên đất trời nữa. Vậy, ông nghĩ sao về một Hà Nội tự đánh mất bản sắc như vậy trong tương lai? Chẳng nhẽ ông nghĩ rằng, tình yêu với cây xanh Thủ đô, vẻ đẹp của Hà Nội chỉ ở một lẽ giản đơn là cây đem lại”bóng mát quanh năm” sao? Rõ ràng, chuyện lựa chọn cây xanh cho Hà Nội không đơn giản chỉ là rụng lá theo mùa, hay “bóng mát quanh năm” như ông Nguyễn Lân Hùng khuyên bảo mà còn tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nữa. 

-Ông nói “mỗi con đường, tuyến phố nên trồng từng loại cây khác nhau”.Đúng vậy. Tuy nhiên, đó chỉ là việc nên làm, nên quy hoạch cho những khu đô thị mới hiện đại, không nên áp dụng chung cho việc “chặt bỏ, thay thế cây xanh”của Hà Nội. Vì sao? Vì có nhiều loại cây, nhiều thế hệ cây trên một tuyến phố, con đường hay ven hồ chính là dấu ấn của một thành phố có bề dày lịch sử, văn hóa, được hình thành, xây dựng, phát triển qua nhiều thời kỳ. Những “lớp văn hóa cây xanh” đầy bản sắc đó cần phải được bảo tồn, lưu giữ. Mặt khác, cây trồng thuần loại, đồng bộ trên mỗi tuyến phố đem lại vẻ đẹp của một thành phố hiện đại, nhưng ai dám bảo rằng, những “cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ,nằm kề bên nhau” (*) không mang vẻ đẹp của hội họa, nhân văn đặc sắc cho một thành phố cổ?

Báo chí hoặc chính quyền phỏng vấn các nhà khoa học là để nhận được những ý kiến đánh giá xác đáng, khoa học, có tính thuyết phục, không phải là những lời phán bừa như của ông Nguyễn Lân Hùng. Đáng lưu ý, cả hai bài cổ vũ, bào chữa cho việc “chặt bỏ và thay thế cây xanh” của ông Nguyễn Lân Hùng đều xuất hiện trên hai tờ báo của Hà Nội? (trong Video clip phỏng vấn ông Nguyễn Lân Hùng của báo Hà Nội Mới còn có cả đoạn phê phán, chê bai đường Trường Thi trồng quá nhiều chủng loại cây) Ai dám chắc đến một ngày nào đó, chính quyền Hà Nội (sau khi đã “hỏi ý kiến các nhà khoa học”) không triệt hạ tất cả các loại cây không đem lại bóng mát quanh năm cho thành phố? Những con phố Hà Nội có hàng cây phượng vĩ, bàng, lộc vừng, cơm nguội, me, sấu… đứng chen chân bên nhau không bị chặt phá, nhường chỗ cho cây chò chỉ, hay duy nhất một loại cây xanh quanh năm nào đó theo đề xuất “phải làm và nên làm”của ông Nguyễn Lân Hùng?

Không rõ do thiếu hiểu biết, quan niệm giản đơn, trần trụi về cái đẹp, hay còn lý do nào khác để ông Nguyễn Lân Hùng bào chữa, cổ vũ cho tội ác “chặt bỏ, thay thế cây xanh” hàng loạt của chính quyền Hà Nội?

HTC/Thanh Hóa ngày 24/3/2015

Chú thích:

(*) Lời các bài hát ngợi ca Hà Nội