Thứ Tư 29 Tháng 5, 2013

Monsanto đang phải đối mặt với sự chống đối toàn cầu, nhưng Việt Nam lại chào đón những nhà sản xuất chất độc da cam và công nghệ đáng hoài nghi này.

Chị Thủy cau mày và gần như ngay lập tức lắc đầu khi được hỏi nếu có loại thực phẩm nào được bán tại siêu thị của chị mà có mang nhãn biến đổi gen(GM).

“Dán nhãn không phải là chính sách công ty của chúng tôi,” các nhân viên của đại lý siêu thị Co.opmart tại Tp Hồ Chí Minh, quận 1 nói. “Nhưng tại sao anh phải bận tâm về việc dán nhãn? Có phải vì các loại thực phẩm biến đổi gen GM thì tốt hơn?”

Câu hỏi của chị Thủy không phải là câu hỏi tu từ cũng không phải mỉa mai. Chị Thủy là một trong số rất nhiều người ở Việt Nam thực chất là không có một chút thông tin gì và thờ ơ với cuộc tranh luận toàn cầu đang rất dữ dội về sinh vật biến đổi gen (GMOs).

Trong khi chính phủ Việt Nam đã ban hành vào tháng Sáu [2012] vừa rồi một đạo luật yêu cầu các công ty ghi nhãn tất cả các thực phẩm được làm với hơn 5 phần trăm nguyên liệu có nguồn gốc từ quá trình biến đổi gen, bao gồm cả phụ gia và hương liệu, đạo luật này đã chưa bao giờ được thực thi. Các cơ quan có liên quan đã nói họ không thể thực thi luật mà không có hướng dẫn chi tiết.

Không ghi nhãn thực phẩm biến đổi gen đã khiến cho các nhà hoạt động môi trường lo ngại về các nguy cơ rủi ro về sức khỏe cho dân chúng thiếu thông tin và bị tiếp xúc với các loại thực phẩm này, nhưng điều này rõ ràng đã giảm đi những quan ngại của chính phủ Mỹ, một chính phủ đã và đang cung cấp những vỏ bọc ngoại giao cho những gã khổng lồ công nghệ sinh học để đẩy lịch trình GMO trên toàn thế giới.

Một cáp ngoại giao đưa ra bởi WikiLeaks tiết lộ rằng khi Quốc hội, cơ quan lập pháp của Việt Nam, bắt đầu tranh luận cho việc bắt buộc ghi nhãn thực phẩm biến đổi gen năm 2009, Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội đã thể hiện “bày tỏ mạnh mẽ các quan ngại của Mỹ” về dự thảo của luật này. Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội đã bày tỏ những lo lắng của mình cho Bộ Ngoại giao Mỹ ở Washington.

Các nhà hoạt động nói rằng quan chức Mỹ e sợ rằng luật về nhãn như vậy sẽ nâng cao nhận thức của công chúng về sự phổ biến trên diện rộng của nguyên liệu đã biến đổi gen bằng kỹ thuật trong thực phẩm, và như vậy sẽ thúc đẩy một cuộc tranh luận công khai về sức khỏe, môi trường và hậu quả kinh tế của GMOs trong hệ thống thực phẩm và nông nghiệp . Họ nói rằng quan chức Mỹ lo sợ điều này cuối cùng sẽ dẫn đến công chúng chối bỏ các hạt giống biến đổi gen và giảm thị trường cho các sản phẩm biến đổi gen, hạn chế khả năng vươn xa của các công ty Mỹ hung hăng, cả các công ty công nghệ sinh học và các công ty chế biến thực phẩm.

Các nhà hoạt động đã chỉ trích chính phủ Mỹ đang đặt lợi ích của các công ty hạt giống trước lợi ích của người tiêu dùng. Một báo cáo công bố trong tháng này bởi Food & Water Watch, nhóm chống GMO trụ sở tại Washington, đã chứng thực những lời chỉ trích như vậy.

“Bản báo cáo khẳng định những gì chúng ta đã được biết đến trong nhiều năm qua,” Jeffrey Smith đã tuyên bố. Jeffrey Smith là tác giả của cuốn sách bán chạy nhất “Những hạt giống của lừa dối” – Seeds of Deception , và là người sáng lập Viện NGO Institute for Responsible Technology – Công nghệ có trách nhiệm – tại Iowa .

“Chính phủ Mỹ đã liên kết với các ngành công nghiệp và công nghệ sinh học đã và đang bắt nạt các quốc gia trên thế giới để chấp nhận các loại thực phẩm biến đổi gen, mặc dù những sản phẩm này đã chưa bao giờ thực hiện được một danh sách dài các lời hứa hẹn đã đưa ra. Smith nói với tuần Vietweek.

Tổ chức Food & Water Watch xem xét báo cáo, tiêu đề “Biotech Ambassadors – Các Đại sứ công nghệ sinh học: Cách mà Bộ Ngoại giao Mỹ đã thúc đẩy lịch trình toàn cầu của công nghiệp hạt giống,” phân tích toàn diện đầu tiên về chiến lược, chiến thuật và mục tiêu chính sách đối ngoại của Mỹ để lén lút đẩy chính sách ủng hộ công nghệ sinh nông nghiệp trên toàn thế giới.”

Food & Water Watch đã nghiền ngẫm nghiên cứu trên 900 bản cáp được chọn lọc từ một phần tư triệu bản cáp của Wikileaks từ 113 quốc gia từ năm 2005 đến 2009 thảo luận về công nghệ sinh học nông nghiệp và các loại cây trồng biến đổi gen.

Food & Water Watch ghi lại nỗ lực ngoại giao rộng rãi trên toàn thế giới của Mỹ để thúc đẩy lợi ích của các công ty công nghệ sinh học hạt giống rất lớn như Monsanto, nhưng đặc biệt là ở các nước đang phát triển “thường là bỏ qua sự phản đối của công chúng và các chính phủ, đến mức việc gần loại trừ các chính sách knông nghiệp khác bền vững hơn và thích hợp hơn.

Một số các công ty hạt giống khổng lồ, đếm được trên đầu ngón tay, đang cố gắng để thiết lập một chỗ đứng trong các nước đang phát triển, buộc các nước hoài nghi phải chấp nhận nhập khẩu thực phẩm của công nghệ sinh học, và mở đường cho việc trồng các loại cây trồng biến đổi gen ở các nước này, báo cáo cho biết.

Theo báo cáo, chính phủ Mỹ đang cung cấp vỏ ngoại giao cho các công ty hạt giống. Đại sứ quán Mỹ trên khắp thế giới đã vận động hành lang các chính phủ nước ngoài để thông qua các chính sách và luật ủng hộ công nghệ sinh học, đạo diễn một “chiến dịch quan hệ công chúng mạnh mẽ để cải thiện hình ảnh của công nghệ sinh học và đã thách đố những biện pháp phòng vệ và những luật lệ hợp lý đối với công nghệ sinh học, thậm chí phản đối các đạo luật yêu cầu ghi nhãn của thực phẩm biến đổi gen.

Pooja Jhunjhunwala, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ đã từ chối bình luận về tính xác thực của báo cáo.

Nhưng “điều quan trọng cần phải lưu ý là Bộ Ngoại giao Mỹ làm việc để đảm bảo tiếp cận thị trường cho tất cả các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ, bao gồm cả cây trồng hữu cơ, các cây trồng thông thường và cây trồng biến đổi gen,” phát ngôn viên này nói với Vietweek.

Monsanto đã nói trong một tuyên bố rằng công ty sẽ duy trì một “cuộc đối thoại cởi mở” với nhiều bên liên quan trong ngành nông nghiệp, bao gồm cả các hiệp hội thương mại của chính phủ và nhà chức trách.

“Chúng tôi vẫn cam kết chia sẻ thông tin để mọi người có thể hiểu tốt hơn việc kinh doanh của chúng tôi và cam kết của chúng tôi để hỗ trợ nông dân trên khắp thế giới khi họ làm việc để đáp ứng các nhu cầu nông nghiệp cho dân số ngày càng tăng của thế giới”, tuyên bố đã nói.

Các chuyên gia độc lập, những người tán thành báo cáo, xác nhận những kết luận của có ý nghĩa đáng kể.

“Họ phơi bày, không còn nghi ngờ, vai trò tích cực [của Mỹ] rằng chính phủ trong việc thúc đẩy các mục tiêu chính sách đối ngoại có lợi cho một nhóm nhỏ các công ty xuyên quốc gia lớn về hạt giống và, mặc dù họ tuyên bố ngược lại, thực tế lầ họ làm suy yếu an ninh lương thực và chủ quyền thực phẩm của các nước đang phát triển” Marcia Ishii-Eiteman, một nhà khoa học cấp cao với Pesticide Action Network North America nói.

Dù đã có những hỗ trợ cho GMOs trong thời tất cả mọi tổng thống, kể từ thời chính quyền Reagan, chính quyền Obama đã “hung hăng hơn trong việc hỗ trợ Monsanto hơn người tiền nhiệm Bush,” Smith, nhà hoạt động tại Iowa đã nói.

Mặc dù 26 tiểu bang Mỹ đã giới thiệu dự luật yêu cầu dán nhãn GMO, nhưng không một dự luật nào đã được thông qua. The Food and Drug Administration – Cơ quan phụ trách thực phẩm và thuốc của Mỹ – cơ quan được giao nhiệm vụ đảm bảo an toàn thực phẩm cho người dân, được chỉ đạo bởi các cựu lãnh đạo của Monsanto, điều này đã làm các nhà hoạt động cáu tiết khủng khiếp về mâu thuẫn lợi ích rõ ràng.