% of readers think this story is Fact. Add your two cents.

Hà Trần dịch Dalailama.com

Nguồn chungta.com

Trường Đại học Jawaharlal Nehru, Đê-li, Ấn độ, ngày 12 tháng 11 năm 2015 – khi Đại đức Đạt lai Lạt ma đến sân trường đầy lá rụng của khuôn viên Đại học Jawaharlal Nehru, trải dài lên phía bắc đến tận đồi Aravalli, sáng nay, Ngài đã được vị Hiệu trưởng của trường là Giáo sư Prasenjit Sen và Giáo sư SK Sopory, Phó Thị Trưởng đón tiếp. Các sinh viên Tây Tạng cũng đã nồng hậu đón Ngài theo phong tục Tây Tạng.

Trước khi bước vào lễ đài vị Phó Thị Trưởng đã trao tặng Ngài một huy chương lớn mang biểu tượng của trường Đại học biểu trưng cho sự trao đổi học thuật quốc tế và sự khát khao kiến thức vì sự tốt đẹp cho nhân loại. Ông cũng đã hộ tống Đức Đạt lai Lạt ma lên sân khấu, tại đây Giáo sư Prasenjit Sen đã giới thiệu ngắn gọn về sự kiện.

Sau khi chào hỏi trang trọng Đức Đạt lai Lạt ma và các vị khách đi cùng, Giáo sư Sen đã giải thích rằng những điều sắp xảy ra ở đây là hy hữu, đó là một cuộc thảo luận giữa các chuyên gia về Vật lý Lượng tử và Triết học Trung đạo. Ông nói rằng mọi người hy vọng tạo ra một sự giao thoa giữa hai dòng tư tưởng, là lý do tại sao sự hiện diện của những chuyên gia danh tiếng là rất quan trọng. Ông thu hút sự chú ý của mọi người vào một hàng đĩa sành úp ngược, thường dùng để đựng sữa chua hoặc đồ ăn cho chim. Các bạn sinh viên đã sắp xếp chúng tạo hình một tòa tháp theo truyền thống Phật giáo Ấn độ. Số lượng những cái đĩa là 8 tượng trưng cho tám biểu tượng cát tường (ashtamangala).

Ngài Phó Thị trưởng, Giáo sư SK Sopory cũng lên chào mừng Đức Đạt Lai Lạt Ma và các vị khách khác. Ông nói, ông rất biết ơn Đức Đạt Lai Lạt Ma đã gợi ý tổ chức một cuộc hội thảo như thế này và lựa chọn khuôn viên trường JNU để thực hiện. Đức Đạt lai Lạt ma đáp từ lời mời của ông về buổi hội thảo như sau:

“Các bậc cao niên đáng kính cùng các bạn thanh niên nam nữ thân mến, trước hết tôi muốn nói với các bạn rằng tôi tự cho tôi là một con người hoàn toàn bình thường. Không có gì đặc biệt. Tôi là một con người bình thường bắt đầu sự học bằng cách ghi nhớ/học thuộc các chữ cái ở tuổi lên bảy hoặc tám. Cho đến hôm nay, ở tuổi 80, tôi vẫn đọc và suy ngẫm mỗi ngày về những tư tưởng của các vị bậc thầy của trường đại học Nalanda. Bởi tôi thấy điều này là thực sự hữu ích để giữ một tâm trí rộng mở. Và tôi luôn luôn nhớ đến lời khuyên của Đức Phật Thích Ca rằng sẽ không công nhận lời dạy của Ngài chỉ nhờ vào niềm tin hoặc lòng sùng mộ dành cho Ngài mà chỉ sau khi đã quán xét, tìm hiểu và trải nghiệm chúng.

“Khi tôi vào khoảng 19 hoặc 20 tuổi, tôi đã phát triển tính tò mò về khoa học, bắt nguồn từ một mối quan tâm đến các đồ vật cơ khí và cách hoạt động của chúng. Ở Trung Quốc năm 1954/55 tôi đã gặp được Mao Trạch Đông vài lần. Một lần ông đã khen ngợi tôi rằng có một bộ óc khoa học, còn nói thêm rằng tôn giáo là thuốc độc, có thể cho rằng điều này là hấp dẫn khi ai đó là một người “tư duy khoa học”. Sau khi đến được Ấn Độ như một người tị nạn tôi đã có nhiều cơ hội gặp gỡ mọi người từ mọi nẻo cuộc sống, trong đó có cả các nhà khoa học. Cách đây 30 năm, tôi bắt đầu có một loạt các cuộc đối thoại tập trung vào các vấn đề vũ trụ học, sinh học thần kinh, vật lý, bao gồm cả Vật lý Lượng tử và tâm lý học. Những cuộc thảo luận này đều là các thảo luận đa phương cùng có lợi. Các nhà khoa học đã học hỏi thêm về trí tuệ và các loại cảm xúc, trong khi chúng tôi nhận được lời giải thích vi tế hơn về vật chất. Một mất mát về niềm tin của tôi ở núi Meru, được mô tả như là trục của vũ trụ trong Ấn Đô cổ đại.

“Nhờ có lòng từ bi của học giả Shantarakshita ở thế kỷ thứ 8, trong số các Phật tử ngày nay, chỉ có những Phật tử người Tây Tạng đã gìn giữ truyền thống Nalanda qua việc học tập và thực hành nghiêm ngặt.”

“Vào khoảng thời gian cách đây 15-20 năm, tại một cuộc họp, nhà vật lý người Ấn là Raja Ramanna đã nói với tôi rằng ông đã đọc về Đức Long Thọ và ông đã ngạc nhiên khi hiểu ra rằng hầu hết những điều ông cần phải nói đều tương ứng với những điều ông hiểu về vật lý lượng tử. Cách đây một năm tại Trường Cao đẳng Presidency tại Cal-cút-ta Ngài Phó Thị trưởng là Giáo sư S. Bhattacharya đã đề cập rằng theo vật lý lượng tử không có gì tồn tại một cách khách quan, là điều lại một lần nữa thức tỉnh tôi tương ứng với quan điểm Chittamatrin và Trung đạo, đặc biệt là luận điểm của Ngài Long Thọ rằng mọi vật chỉ tồn tại như nó là.”

“Tôi muốn nói thêm rằng tôi thực sự đánh giá cao những người có đóng góp để cuộc đối thoại hôm nay được xảy ra.”

“Thời tuổi trẻ của tôi, khoa học đã được vận dụng để đẩy mạnh phát triển kinh tế và vật chất. Sau đó trong thế kỷ 20, các nhà khoa học đã bắt đầu thấy rằng sự tĩnh tại trong tâm mới là quan trọng cho sức khỏe thể chất và cơ thể. Trên thực tế, rất nhiều vấn đề chúng ta đang phải đối mặt ngày nay đều bắt nguồn từ tâm và xúc cảm của chính chúng ta. Mặc dù chúng ta có thể thiên về cầu Chúa hay Phật giúp chúng ta giải quyết các vấn đề của mình, các Ngài ấy có thể trả lời chúng ta rằng, vì chính chúng ta là những người tạo ra các vấn đề này cho mình nên chúng ta sẽ phải tự mình giải quyết chúng. Đây là lý do tôi thường khuyên rằng chính chúng ta là những người phải xây dựng một thế giới yêu thương hơn nữa. Chúng ta cần một cách tiếp cận thế tục để truyền bá những giá trị nhân bản toàn cầu.”

“Tôi hy vọng rằng những hội thảo như thế này có thể xử lý hai mục đích: mở rộng kiến thức của chúng ta và nâng cao cách nhìn của chúng ta vào thực tế để chúng ta có đối trị với những cảm xúc nhiễu loạn của chúng ta tốt hơn. Kết quả đó là việc kết hợp giữa sự nhân hậu của trái tim và trí thông minh, tôi hi vọng rằng chúng ta sẽ được trang bị tốt hơn nữa để đóng góp cho sự thịnh vượng của nhân loại.”

Buổi đầu tiên do Giáo sư N. Mukunda chủ trì đã đưa ra một bài nghiên cứu của nhà nghiên cứu người Pháp về triết học của khoa học, và Giáo sư Bitbol với tựa “Vật lý Lượng tử: sự phụ thuộc lẫn nhau và ‘lập trường không quan điểm’. Trong đó, ông đã tìm kiếm so sánh hai trong số những phê phán cấp tiến nhất về những quan điểm siêu hình và chủ nghĩa bản thể đã từng được đề xuất. Ông gợi ý rằng một đặc điểm cá tính của vật lý lượng tử, ‘sự hỗn loạn’ hoặc ‘không tách rời’, là một sự gợi nhớ lại khái niệm của Đức Phật về duyên sinh. Giống như những bài giảng cổ xưa đã cảnh báo rằng sự giải thích về tánh không có thể gây sốc đối với những người chưa được chuẩn bị, Bitbol trích dẫn lời của Niels Bohr cho rằng những ai không bị sốc bởi thuyết lượng tử thì chưa hiểu về nó.

Đức Đạt Lai Lạt Ma đã xen vào để khẳng định rằng sự vật không chỉ tỏ ra như thể chúng tồn tại độc lập, mà chúng ta có xu hướng tự cho rằng chúng vốn đã tồn tại. Ngài nói rằng Ngài thực sự thích thú xem xét cách các ý tưởng từ vật lý lượng tử có thể thách thức điều này ảnh hưởng đến những người hiểu chúng trong cuộc sống hàng ngày.