Thực ra, nếu lật lại lịch sử Việt Nam, thì có một giai đoạn quãng cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, có một môn là Nho Giáo cũng có hình thức rất tương tự. Bấy giờ những người nhận là “nhà nho” tức là họ theo tư tưởng của Nho Giáo, nhưng bản thân Nho Giáo bấy giờ là không còn tổ chức gì cả, cũng không phải tôn giáo, và cũng không dính líu gì đến chính trị. Một số nhà nho yêu nước muốn một Việt Nam độc lập, thì ấy là quan điểm chính trị cá nhân họ, chứ ông Khổng Tử mấy nghìn năm trước không dạy họ làm thế.

Theo một nghĩa nào đó, khi có một vị lãnh tụ tinh thần (kiểu như Khổng Tử và những bậc túc nho thời xưa), thì thực sự có khả năng duy trì một nhóm như vậy. Đây là lãnh tụ tinh thần, chứ không phải là lãnh đạo của một tổ chức.

Rất nhiều nhà nghiên cứu Tây Phương đã đánh giá đúng như vậy, nghĩa là Thầy Lý Hồng Chí đã thành công vượt bậc khi truyền xuất ra một môn tập luyện có giáo lý tâm linh, mà không hề dùng đến tổ chức hay tôn giáo, càng không đụng đến chính trị. Theo các đánh giá, thì ông Lý Hồng Chí chính là lãnh tụ tinh thần rất thành công. Năm 2007, trong danh sách nhân tài đương thời, Tây Phương đã bầu ông là một người Hoa có ảnh hưởng lớn nhất đương đại. 

Sau khi chủ nghĩa cộng sản sụp đổ ở Liên Xô và Trung và Đông Âu, những lãnh tụ cộng sản Trung Quốc vẫn luôn tìm mọi cách, mặc dù mỗi người một cách, đưa ra một ý thức hệ mới thay cho ý thức Mác-Lê Nin vốn đã bị thế giới ruồng bỏ. Đây là việc làm cần thiết, nếu những người của Đảng vẫn muốn nghiêm túc duy trì cai trị của họ trên đất nước hơn 1 tỷ dân đó. Vì một chính quyền mà không có ý thức hệ hậu thuẫn, thì là một chính quyền bất hợp pháp. Tất nhiên, “bất hợp pháp” đây không phải là theo khái niệm của luật pháp mà chính quyền đó viết ra, mà là khái niệm “bất hợp pháp” trong lòng dân. Dù sao thì chủ nghĩa cộng sản cũng là món du nhập từ Tây phương sang, mà bản thân Tây phương cũng đã ruồng bỏ nó. 

Đặng Tiểu Bình có lẽ là người từ rất sớm đã nhìn ra khoảng trống về ý thức hệ này. Năm 1984, không lâu trước khi chủ nghĩa cộng sản Đông và Trung Âu biến mất, ông ta nói: “Làm giàu là vinh quang”. Điều ông ta không nói ra chính là kỳ thực có không ít cách làm giàu bẩn thỉu. Chủ nghĩa tư bản tại Trung Quốc đã được Đặng khởi động như vậy.

Nhưng học thuyết con mèo của Đặng cũng không xứng tầm đóng vai trò ý thức hệ mới để thay thế khoảng trống đó. Giang Trạch Dân năm ấy cũng rất nỗ lực đưa ra học thuyết của mình để duy trì chế độ cộng sản trong thời đại mới. Nhưng tiếc thay, ngoài những kẻ vì sự nghiệp mà buộc phải nịnh bợ Giang ra thì Giang không thu được bất kể tín đồ nào cho học thuyết đó. Trong hàng ngũ lãnh đạo cấp cao nhất của Đảng qua các đời, thì Giang là người thất bại bậc nhất về mặt “học thuật” này.