Lê Văn Thiêm có lẽ là người cởi mở và kể rõ nhất về chuyến đi bão táp của mình. Sang đến Đức, mò mãi mới đến được thành phố Göttingen-thành phố toán lý nổi tiếng-nơi có Đại học Georgia Augusta, ông xin bảo vệ luận án tiến sỹ toán ở đấy. Ông tiếng là đi theo học bổng Đức của Humbold, nhưng thực tế không có học bổng hay trợ cấp nào, chỉ được ở nhờ nhà một gia đình Đức và họ cho ông ăn cơm cùng với họ-lúc này thực phẩm đã khan hiếm lắm rồi, ngay cả trên đất Đức. Ông bảo vệ loại giỏi ngày 04/4/1945, đáng lẽ chỉ 2 ngày sau thì ông nhận bằng, thì ngay ngày hôm sau quân Đồng minh đã tiến vào, tất nhiên thế là “vỡ kế hoạch” hoàn toàn! Ngay cả dân Đức cũng mất luôn nguồn thực phẩm cuối cùng, mạnh ai nấy kiếm được thức ăn thì sống, không thì chỉ có chết đói. Lúc đó thì cả nhà người Đức kia, nhất là hai đứa bé gái, chỉ mong đợi ông đi kiếm đồ ăn về, vì “Thiemchen”-chú Thiêm bé nhỏ-rất nhanh nhẹn và còn giỏi kiếm đồ ăn hơn cả bố mẹ chúng nó. Ông Thiêm kể đã lang thang khắp phố, thấy những con vật, chủ yếu là ngựa, la…nào vừa chết thì xông vào tranh nhau xẻo thịt, để mang về nấu ăn. Có hôm thậm chí con ngựa của một người còn đang sống nguyên, nhưng đám đông đói quá cũng lao vào đâm chém để lóc thịt ngay trên phố! Thấy ông dân châu Á, quân Đồng minh mới hỏi sao lại ở đây, ông khai rằng bị Đức bắt làm tù binh, thế là nó cho đi nhờ một đoạn đường về hướng Paris. Thấy “phương án” ấy hay quá, có thể cứu mình, thế là ông cứ dùng đúng cách ấy và về được tới Paris thật! Sau khi về Paris Thiêm có đưa ra sơ đồ kỹ thuật của bom bay V-1, V-2 bằng tiếng Đức, ông cùng một người bạn đã kỳ cục dịch ra tiếng Pháp, rồi nhờ một người Pháp là đảng viên đảng cộng sản Pháp gửi cho Bộ Quốc phòng, để xử dụng. Tuy vậy có vẻ phía Pháp đã có hết những thông tin này, nên không thấy họ phản hồi gì! ( Thành phố của Anh bị V-1, V-2 oanh tạc nhiều nhất là Coventry, bị tàn phá gần hết, khi đó có danh từ “Coventry Action” với nghĩa của cụm từ là “hủy diệt một thành phố”!).

Sau đó diễn ra câu chuyện Hội nghị Fontainebleau, rồi một loạt trí thức theo lời kêu gọi của Hồ Chí Minh đã về nước phục vụ kháng chiến, trong đó có 4 người đã từng ra đi trong “chuyến đi kỳ bí” nói trên: Phạm Quang Lễ (Trần Đại Nghĩa), Lê Văn Thiêm, Võ Quý Huân, Trần Văn Du (Thiêm còn quay lại Đức 1946 để lấy bằng và mấy năm sau mới về nước). Vậy là cụ Hồ cũng như đoàn Chính phủ VNDCCH không hề đặt nặng vấn đề tại sao họ lại đi Đức trong thời điểm “nhạy cảm”-không thể có chuyện họ lại không biết về chuyến đi đó của cả chục người Việt như vậy! Và sau này 4 trí thức này về vẫn được trọng dụng, nhất là ông Trần Đại Nghĩa làm trong lĩnh vực quân giới và một số vị trí lãnh đạo khác, chứng tỏ các lãnh tụ miền Bắc phải tin tưởng hoàn toàn vào ông! Thế thì có thể suy diễn rằng “Việt Minh” biết, thậm chí có vai trò tổ chức trong chuyến đi kia chăng? Lúc sắp thua, có thể Đức co cụm về nước phòng thủ, sẵn sàng lôi kéo một số kỹ sư, chuyên gia theo mình, còn “Việt Minh” tương kế tựu kế cử người của mình đi theo kế hoạch đó của phát xít, để chuẩn bị cho kháng chiến sau này? Có vẻ logic đây nhưng như thế thì khả năng của “Việt Minh” ghê gớm quá, lúc đó Việt Minh còn đang ở trên rừng, chưa thành lập quân đội với 36 chiến sỹ đầu tiên, làm sao chỉ đạo cả sang đến Paris? Thực sự người viết bài này không suy luận ra, và cũng chả biết câu trả lời sẽ có thể nhận được từ đâu?

Chỉ biết là sau này, với những thế hệ lãnh đạo mới, trẻ hơn trong chính phủ, thì “trung ương” có có đôi lần thẩm tra lại sự việc này, và chỉ biết là các trí thức nêu trên đều có câu trả lời chắc là thỏa đáng, còn cụ thể thế nào thì phải nhờ đến sự trợ giúp của ACE có thêm thông tin về “chuyến đi kỳ bí” này!

Ảnh:

-nước Pháp bị chia đôi

-chiến trận vẫn xảy ra ở đường phố Paris.

-cuộc đổ bộ lịch sử ở bãi biển Normandy.

-ngày Paris giải phóng.