% of readers think this story is Fact. Add your two cents.

…Trong bài phát biểu trước Đại hội đồng Liên hợp quốc về sự kiện khủng hoảng Congo năm 1964, Che đại diện cho Cuba đã nói: “Tất cả những dân tộc tự do trên thế giới phải chuẩn bị trả thù tội ác ở Congo”. Nói là làm, 4/1965 ông cùng hơn 100 lính tình nguyện Cuba sang Congo chiến đấu, bởi vì với Che, cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc bóc lột chỉ có thể giành chiến thắng với khẩu súng trên tay. Bạo lực cách mạng theo quan điểm của ông chính là chống trả lại bạo lực của giai cấp bóc lột. Biểu tình bất bạo động sẽ không bao giờ thực hiện được điều đó! Che tham gia vào cuộc chiến không phải của mình, bất chấp thái độ không hợp tác của chính quân kháng chiến Congo, và sau đó cả chính phủ nước láng giềng Tanzania chấm dứt hậu thuẫn cho đội quân của Che. Thất bại hoàn toàn, Che sang ở ẩn tại một nước XHCN Đông Âu, chả muốn về Cuba. Thế rồi Fidel vẫn thuyết phục được ông trở về, chỉ để tiếp tục cuộc cách mạng khác, tại Bolivia…

«CIA không sợ ai bằng Che Guevara, bởi vì ông có khả năng và sức cuốn hút cần thiết để định hướng cuộc đấu tranh chống đàn áp chính trị của các chế độ quân chủ truyền thống tại các nước Mỹ la tinh- Philip Edge, điệp viên CIA chạy sang Cuba đã tiết lộ như vậy!”

Liên tục có những đồn đoán về việc Che đang ở đâu tại Bolivia những năm 66-67. Trước đó Che đã sang gặp đại diện phong trào chiến đấu vì độc lập Mozambique FRELIMO, nhưng họ từ chối sự giúp đỡ của Che. Ở Bolivia Fidel tài trợ cho phe cộng sản mua đất tại La-Pas lập căn cứ cho Che hoạt động, huấn luyện du kích. Trợ lý cho Che là “Tanhia”-tên thật (hoặc có thể là thật) là Haid Tamara Bunke Bider (cựu điệp viên Stasi và KGB). Tổng thống Rene Barrientos quá sợ vì tin đồn về du kích quân nên đã nhờ CIA giúp đỡ, và CIA phải ra tay. Chính phủ Bolivia rải truyền đơn khắp nơi, treo thưởng đầu của Che giá 4200 $.

Đội du kích của Che có vẻn vẹn 50 người và hoạt động dưới danh nghĩa Quân đội giải phóng dân tộc Bolivia, trang bị hiện đại và cũng tiến hành được mấy chiến dịch thành công ở tỉnh miền núi Camiri. Che tuy hen suyễn nặng nhưng vẫn đòi hỏi đối xử với mình y như những người lính khác, mang vác ăn uống y hệt như họ, chỉ khi nào lên cơn nặng quá thì phải uống gấp ngay mấy hụm nước nóng mới đỡ. Nhưng rồi vào tháng 8, tháng 9 quân đội Bolivia tiêu diệt được 2 nhóm du kích, trừ khử được một thủ lĩnh, “Hoakin”. Mặc cho cuộc chiến mang tính chất vô cùng khốc liệt, Che vẫn làm nghĩa vụ bác sỹ của mình: sau những trận đánh ông cấp cứu cho cả du kích, cả những binh lính Bolivia bị thương rơi vào tù binh của mình (rồi sau đó thả chúng về!). Phelix Rodriges-kiều dân Cuba rồi làm cho CIA-làm cố vấn cho Bolivia để tiễu trừ Che Guevara, thậm chí cả Klaus Barbe-cựu binh phát xít Đức cũng nhúng tay vào để giúp CIA bắt cho bằng được ông. 7/10/1967 tên chỉ điểm Siro Bustosa báo cho quân đội vị trí của đội du kích, là trong hang núi Kuebrada-del-Juro. 8/10/1967 có một chị nông dân nghe được tiếng người lao xao trong núi cũng đi báo quân đội (mặc dù chị ta trước đó được du kích trả 50 peso để im lặng!) Sáng sớm mấy đội quân Bolivia đã phục sẵn, chiếm lĩnh những vị trí thuận lợi để rình chờ…Giữa trưa thì cuộc chiến không cân sức nổ ra, binh lính của tướng Prado tổng cộng 650 tên đã bắn chết 2 du kích quân và vây bắt được Che – súng trường bị hỏng, ông đã bắn hết những viên đạn trong khẩu súng lục của mình, đang bị thương lần 2, đang được một du kích Bolivia-Simeone Cuba Sarabia “Villi”- cõng đi. Che hô lên: “đừng bắn, ta là Che Guevara, và ta sống có giá trị hơn là chết!”.

Che Guevara và người của ông bị trói và giam tại cái trường tiểu học xập xệ cạnh làng La Igera, thực chất là cái lều rách, nơi quan đội dùng tạm làm chốn giam giữ ông, Che thấy mấy lính của chính phủ Bolivia đang bị thương, ông cũng bị thương nhưng vẫn đề nghị để ông cứu chữa cho địch thủ, nhưng bị tên sỹ quan chỉ huy từ chối. Bản thân Che cũng chỉ nhận được một viên aspirin…Nửa ngày sau Che từ chối nói chuyện với bọn sỹ quan, chỉ trao đổi với mấy tên lính quân đội Bolivia. Tên lái máy bay trực thăng Haime Nino de Gusman miêu tả lại bộ dạng tả tơi của Che lúc đó: đầu gối phải bị bắn xuyên thủng, áo rách như bươm, chân mặc quần da, tất da thô. Tuy vậy Che vẫn ngẩng cao đầu, nhìn thẳng vào mắt tất cả quân thù, và chỉ xin một điều duy nhất là cho hút thuốc. Cả bọn lính rất cảm tình với ông, và khi biét chắc đó là Che, tranh nhau chụp ảnh với ông, Che cũng không hề phản đối, đổi lại bọn lính cho ông cái tẩu và gói thuốc lá. Chiều hôm đó, khi tên sỹ quan Espinosu vào lều và định giật cái tẩu thuốc của ông, tuy đang bị thương và bị trói, Che vẫn táng cho hắn một phát bay vào tường (sau này hắn thanh minh là định cướp đồ làm kỷ niệm thôi!). Đêm hôm đó Che nhổ nước bọt vào mặt phó đô đốc Ugarteche vì việc định hỏi cung ông lằng nhằng trước khi xử bắn. Đêm mùng 8, rạng mùng 9/10/1967 Che nằm còng queo trên sàn, cạnh ông là xác của hai đồng đội.

Buổi sáng Che đòi gặp cô giáo của trường tiểu học này, Hulia Cortes, 22 tuổi. Cô sau này kể lại rằng thấy Che tiều tụy nhưng vẫn rất đẹp trai, cái nhìn ấm áp và đôi chút diễu cợt, còn cô thì không dám nhìn vào mắt ông, vì dường như ông có thể nhìn xuyên suốt qua cô! Lúc nói chuyện, Che nhận xét rằng trường quá tệ, rất phản giáo dục khi dạy trẻ em trong điều kiện tồi tàn thế này, còn bọn quan chức chính phủ thì đi Mercedes, và tuyên bố “chính vì vậy mà chúng tôi chiến đấu…”

Cùng ngày đó Felix Rodriges nhận được bức điện báo với những mật mã hết sức đơn giản: “500- 600”-trước đó, trong chiến dịch truy lùng và vây bắt Che Guevara, chính quyền quân đội Bolivia lúc đó đã thông báo tới tất cả những tên tham gia chiến dịch 3 mật lệnh đơn giản: 500 có nghĩa là Che Guevara, 600 – giết, 700- để cho sống. Không tin vào mắt mình, mấy tên điệp viên hỏi lại qua điện đài, nhưng chỉ đạo từ trên vẫn vậy! Lệnh mật này được chính Tổng thống quân sự Bolivia lúc đó, Rene Barrientos ký! Felix vào phòng nói với Che: “Comandante, tôi rất tiếc!” (sau mới biết là Mỹ muốn chuyển Che về Guantenama điều tra tiếp, nhưng không kịp…). Tên trung sỹ người Bolivia Mario Teran, 31 tuổi, xung phong nhận hành quyết Che để trả thù cho 3 đồng đội của mình đã thiệt mạng trong mấy trận đánh trước. Để các vết thương sau này sẽ dường như Che chết trong khi chiến đấu (chính phủ Bolivia muốn bêu xác Che như vậy) Felix Rodriges ra lệnh cho Teran nhắm bắn cẩn thận. Tướng Gary Prado sau này kể lại rằng nếu để Che sống thêm thì nguy cơ ông trốn thoát hoặc được giải cứu sẽ quá lớn, còn xử tòa hay tử hình ông thì cả thế giới sẽ lên án và càng tăng thêm thanh thế cho Che và Cuba! Đó là chưa kể đến khả năng lộ ra sự can thiệp của CIA và tội phạm chiến tranh Đức, sẽ quá xấu mặt cho chính phủ Bolivia…

Trước khi hành quyết 30 phút Felix còn thử tra hỏi Che xem đồng đội của ông còn ẩn náu ở đâu, nhưng ông từ chối trả lời. Hắn cũng mấy tên lính dựng ông dậy, dẫn ông ra ngoài chụp ảnh, sau đó mới dẫn ông quay vào và khẽ nói với ông rằng ông sẽ bị hành quyết. Che Guevara chỉ hỏi lại hắn là ai, Mỹ hay người gốc Mexico. Khi biết Rodriges là kiều dân Cuba sang Mỹ tuy sinh ra ở Cuba và lúc này đang làm cho CIA Che chỉ cười khẩy và không thèm nói chuyện tiếp nữa…